Saatlerde Kullanılan Ekstra Özellikler: Saat Komplikasyonları Nelerdir?

Basitçe söylemek gerekirse, saat komplikasyonları, saatin kullanıcısına sunduğu saat, dakika ve saniyelerle bildirdiği zaman ölçümü dışındaki ekstra işlevleridir. Saat tasarımında komplikasyon terimi, saatin daha sofistike ve karmaşık bir yapıda üretildiği anlamına gelir. Komplikasyonlar, basit ve sıradan olanlardan, çok sayıda işlevi bir araya getiren ve oluşturması yıllar alan saat biliminin son derece nadir eserlerine uzanan bir çeşitlilik gösterir. 

Basit komplikasyonlar, ikili ve üçlü zaman dilimi işlevlerinden ay evresi göstergesine, gün/tarih içeren basit takvimlerden yıllık takvime kadar uzanan bir yelpazede yer alır. Daha karmaşık komplikasyonlar; kronograf, dünya saati, GMT saat ve ay göstergeleri gibi işlevleri içerir. Yüksek komplikasyonlar arasında tourbillon, alarmlı saatler, daimi takvimler ve yıldız zamanı gibi astronomik özellikler bulunur.

Komplikasyonlar genellikle saatin fiyatında ve değerinde artış anlamına gelir, dolayısıyla komplikasyon ne kadar çok olursa saat, doğal olarak o kadar değerli hale gelir. Komplikasyonlar arasındaki farkı ve saati etkileme biçimini anlamak, saatin değeri açısından önemlidir. Koleksiyoncular arasında en popüler saat komplikasyonlarını öğrenerek saatlerin değerini belirleyen ekstra özelliklerine derinlemesine bir bakış edinebilirsiniz.

Saat Komplikasyonu Nedir?

Saatlerde takvim, pil güç göstergeleri gibi ekstra özelliklere komplikasyon adı verilir, çünkü bu özellikler, saatleri daha karmaşık hale getirir. Komplikasyonu olmayan bir saat, başka herhangi bir ek işlevi yerine getirmeden zamanı gösterirken, komplikasyonlu bir saat, tarihi veya başka bir saat dilimini gösterme gibi ek özelliklere sahiptir. Yalnızca saati, dakikayı ve saniyeleri gösteren saatler, basit harekete sahip aletler olarak adlandırılır. Komplikasyonu tanımlayan kilit unsurlardan biri, saat mekanizmasına mekanik olarak bir özelliğin yerleştirilmiş olmasıdır. Bir bezel veya helyum kaçış valfi gibi işlevsellikler mekanik olmadığı için komplikasyon olarak görülmez. 

Saatlerde Ay evreleri veya tarih görünmesi gibi ek işlevler, ilave parçalar gerektirdiğinden mekanizmanın tasarımı, yapımı, montajı, bakım ve onarımı da karmaşıklaşır. Bu süreç saati daha değerli ve birçok saat meraklısı için oldukça arzu edilir kılar. Kronograf saatler veya daimi takvim gibi işlevler, özellikle karmaşıktır, hatta bazı saatler birden fazla komplikasyonu tek bir saatte bir araya getirerek onları son derece kompleks hale getirir. 

Bir saat komplikasyonunun ne yaptığı, türe bağlı olarak değişebilir. Farklı amaçları olan birçok farklı komplikasyon türü vardır. Örneğin bir kronograf, kronometre gibi çalışan ve geçen süreyi izleyen bir komplikasyondur. Kronograf, genellikle yarışlarda zaman aralıklarına veya turlara ihtiyaç duyan atletler için faydalı olabilir. GMT saatler, aynı anda birden fazla saat dilimini izleyebilir. GMT saat modelleri, pilot gibi fazla seyahat eden biri için oldukça yararlıdır. En popüler saat komplikasyonları, aynı zamanda kullanıcıya günlük yaşamda en fazla yardımcı olan mekanik problem çözücülerdir. 

Saatlerde Takvim Komplikasyonu

Saatlerde takvim işlevinin farklı seviyeleri vardır. En basiti, haftanın gününü ve tarihi gösteren takvimdir. Genellikle, haftanın gün ve tarihinin dijital olarak göründüğü, birbirine karşıt iki küçük açıklık aracılığıyla yapılır. Bazı saatler, bilgileri göstermek için yardımcı kadranlarda işaretçiler kullanır. Genellikle kullanıcının tarihi her ayın sonunda ayarlaması gerekir. 

Yıllık Takvim Komplikasyonu

Basit bir takvimden sonraki adım, yıllık takvimdir. Yıllık bir takvimle, mekanik parçalar tarihi takip ederek 30 veya 31 günü olan aylar arasında otomatik olarak geçiş yapabilir. Ancak, daha kısa olan Şubat ayının sonunda, saat takvim ayarlama görevini kullanıcının manuel olarak gerçekleştirmesi gerekir.

Daimi Takvim Komplikasyonu 

Sürekli takvimler, takvim komplikasyonlarında en üst düzeyi temsil eder. İlk olarak Patek Philippe tarafından patentlenip kol saatine dahil edilmiştir. Perpetual calendar işlevi, artık yıl olup olmadığını takip ederken tarihi görüntüleyebilir. Bu, saatin tarihini ayarlamanız gereken tek zamanın Gregoryen takviminin artık yılı atladığı zaman olduğu anlamına gelir.

Saatlerde Gündüz & Gece Göstergesi (AM-PM Göstergesi)

Saat PM AM göstergesi de denilen day & night göstergesi, tam olarak 12 saatlik bir döngünün gündüz mü yoksa gece mi olduğunu belirtir. Bu işlev, özellikle ikinci bir saat dilimiyle eşleştirildiğinde faydalı olur. Saatlerde gündüz & gece göstergesi, genellikle ay evresi komplikasyonu ile birlikte çalışır.

Saatlerde Kronograf Komplikasyonu

“Kronograf saat nedir?” sorusu saatin zamanlayıcı işlevini tanımlayan komplikasyon şeklinde yanıtlanabilir. Yaygın olarak kronometre olarak bilinen kronograf, saatin normal zaman işlevini etkilemeden zaman aralıkları ölçümüne olanak tanır. Kronograf, saniyede 1/100'den 12 saate kadar mükemmel derecede doğruluk sağladığı için dünyayı değiştiren bir gelişme olarak kabul edilir. Kronografın temel fikri her saatte aynı olsa da saatlerde bulunan üç farklı kronograf türü vardır.

Basit Kronograf

Basit veya standart kronograf, başlatılmasına, durdurulmasına ve sıfırlanmasına izin veren bir veya iki düğme tarafından kontrol edilir. Tüm eski kronograflarda yalnızca bir düğme bulunurken, günümüz saatlerinin çoğunda bir veya iki düğme kullanılır. Kronograflı saat, çok yönlü kullanıma izin vermesi sayesinde yaygın ve talep edilen bir mekanizmadır.

Flyback Kronograf

Retour-En-Vol de denilen flyback kronograf, çalışırken zamanlayıcı işlevinin hızlı şekilde yeniden başlatılmasını sağlayan gelişmiş bir kronograf türüdür. Kronograf düğmesine basıldığında mekanizma durur, sıfırlanır ve yeniden başlar. Bu hızlı geri dönüş özelliği, çoğu zaman bölünmüş saniye doğruluğu için gereklidir.

Rattrapante Kronograf

Fransızcadaki bölünmüş saniye (split-seconds) anlamına gelen kelime, rattrapante kronograf içindeki ek bir komplikasyonu tanımlar. Rattrapante kronograf, kronograf ibresinin üzerine yerleştirilen ve aynı anda meydana gelen birden fazla olayın ölçülmesini sağlayan ek bir saniye ibresi içerir. Bir kronografın rattrapante olup olmadığını anlamak için üç düğmesini olup olmadığına bakılabilir. 

Saatlerde Derinlik Alarmı

Tüplü dalışlarda güvenilir bir dalgıç saati, su altı maceralarında bulunduğunuz derinliği izlemek ve süresini takip etmek için tasarlanmış temel dalış ekipmanlarından biridir. Derinlik alarmı komplikasyonu, derinlik ölçümü yapabilen sensörü bulunan dalış saati modellerinin yararlı bir özelliğidir. Dalışa geçmeden önce saat belirli bir derinlik için ayarlanır, o derinliğe gelindiğinde ise sesli veya titreşimli bir uyarı verir. Dalışlarda kullanmak için tasarlanan derinlik alarmı özelliği sunan dalgıç saatleri, mevcut ve maksimum derinlik görüntülenirken dalış sürenizi ayarlamanıza da yardım eder. 

Dual-Time Komplikasyonu

Sık seyahat edenler veya dünyanın başka bir yerindeki saati takip etmek isteyenler dual veya triple zaman dilimi göstergeli saatler kullanır. Dual-time saatler genellikle pürüzsüz görünümlü ve kolay kullanımlı olduğu için tercih edilir. İki ayrı göstergesi bulunan çift zamanlı saatlerde her iki gösterge de aynı hareketten güç alır. Üçlü ve çok zaman dilimli saatler genellikle eklenen bölgeleri göstermek için başka gösterge ve ibrelere sahiptir.

GMT Saati

Greenwich Mean Time’ın kısaltması GMT, herkesin sahip olmak istediği popüler ve kullanışlı bir komplikasyondur. GMT komplikasyonu, kadranı 24 saatte bir çeviren dördüncü bir ibredir. Telefon saat ayarları GMT başlangıç noktasına göre farklı zaman dilimlerinde kullanılabilmesi gibi, kol saatleri de genellikle 24 saat ölçeğine sahip bir çerçeve kullanarak iki hatta bazen üç farklı zaman dilimini aynı anda izlemeye olanak tanır. GMT 0 saat komplikasyonu, evrensel bir saat dilimi olarak kullanılan Greenwich Ortalama Saati'nden adını alır. Kol saatlerinde GMT'ler birkaç farklı şekilde uygulanabilir.

Bağımsız Saat İbresi ile GMT

Bu GMT saati türü, orijinalin daha gelişmiş bir versiyonudur. Bağımsız saat i̇bresi ile GMT komplikasyonunu farklı kılan, normal akrep yelkovanının 24 saat ibresinden bağımsız olarak ayarlanması ve bu işlemin saatin işlevselliğini tamamen değiştirmesidir.

Sabit Saat İbreli GMT

1950'lerde Rolex tarafından tanıtılan sabit ibreli GMT komplikasyonu, pilot saati olarak kabul edilir. Benzersiz ilave akrep ibresi, kadran çevresinde günde bir tur yapar; on ikiyi işaret ettiğinde gece yarısını, altı üzerindeyken öğle vaktini gösterir.

Dakika – Saat Tekrarlayıcı Komplikasyonu

Minute repeater komplikasyonu, modern horolojide mucize olarak ele alınır. Saat kasasındaki bir kaydırma koluna basıldığında, bir dizi zil sesi çalar. Dakika tekrarlayıcı isteğe bağlı olarak saatleri, çeyrekleri ve dakikaları gösterirken, çeyrek tekrarlayıcı yalnızca saatler ve çeyrekler için vurur. Tekrarlayıcılar ilk ortaya çıktığında görme engellilerin zamanı anlamasına yardımcı olurken, elektriğin yayılmasından önce karanlıkta zamanı öğrenmeye yarar. Saat dakika tekrarlayıcı, en karmaşık saat mekanizmalarından biridir. Ustalıklı mühendislikleri ve güzel akustiği nedeniyle saat tutkunları tarafından oldukça beğenilir.

Ay Evreleri Komplikasyonu

Moon phase, çoğu saat tutkunu için oldukça talep edilen bir komplikasyondur. Ay evreli saat modelleri, faydası ve teknik hünerlerinin yanı sıra güzel görünümü için de arzu edilir. Yeni aydan yeni aya bir ay döngüsünün süresi 29 gün, 12 saat, 44 dakika ve 3 saniyedir. Ay evreleri komplikasyonu, Ay’ın döngüsündeki mevcut aşamayı izler. Bilinen en eski komplikasyonlardan olan Ay’ın evreleri, spesifik olarak, dünyanın bakış açısından, Ay’ın Güneş tarafından aydınlatılan kısmını gösterir.

Pil Güç Göstergesi

Güç rezervi göstergesi, en pratik saat komplikasyonlarından biridir. Kullanıcıya saati kurmasının gerekip gerekmediğini söyler. Saat tasarımcıları bu işlevi saatle şık bir şekilde harmanlamayı başarır. Üreticilerin saat pil güç göstergesi ekranını yerleştirdiği farklı yerler vardır. En yaygın konumu kadran üzerinde olsa da, modeline bağlı olarak saatin güç göstergesi bulunmayabilir veya arka kapakta yer alabilir. 

Tourbillon

A.L. Breguet tarafından icat edilen Tourbillon, saatin dengesini iyileştirerek yerçekimi ve değişen pozisyonlardan kaynaklanan zaman işleyiş hatalarını ortadan kaldırır. Günümüzde doğruluk amacıyla gerekli olmasa da genellikle yüksek kaliteli saatlerin önemli bir özelliği olarak takdir edilir Tourbillon komplikasyonu son derece nadirdir ve yapılandırılması çok fazla zaman ve beceri gerektirir.

Eski veya yeni tüm saat komplikasyonları, saatçilik sanatının tarihini ve gelişimini yansıtır. Yüksek komplikasyonlu saatler, ihtiyaç duyulan ekstra özelliklerin yanı sıra mükemmel mühendisliğin bir simgesi olduğu için de tercih edilir. Yurtdışı seyahatlerine sık çıkanlar dual-time özellikli saatlere yönebilir. Citizen, Quantum, Casio saat takvim ayarlama özelliğiyle gündelik kullanıma uygun modeller arasındadır. Keskin doğruluğa sahip prestijli saatler arasından ihtiyacınız olan ekstra özelliklere sahip modelleri Konyalı Saat aracılığıyla beklemeden satın alabilirsiniz.